Od 1 stycznia 2019 r. Austria uzależnia wysokość świadczeń rodzinnych i ulg rodzinnych dotyczących dzieci mieszkających w innym państwie członkowskim od kosztów życia w tym państwie członkowskim. Doprowadziłoby to do zmniejszenia świadczeń wypłacanych unijnym pracownikom w Austrii płacącym składki na ubezpieczenie społeczne i podatki w tym kraju z tego tylko powodu, że ich dzieci mieszkają w innym państwie członkowskim

Unijna komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników Marianne Thyssen stwierdziła: Nasz jednolity rynek opiera się na sprawiedliwości i równym traktowaniu. W UE nie ma pracowników drugiej kategorii. Pracownicy mobilni, którzy płacą składki na ubezpieczenie społeczne tak samo, jak pracownicy lokalni, powinni otrzymywać te same świadczenia, również w przypadku, gdy ich dzieci mieszkają za granicą. W UE nie ma dzieci drugiej kategorii.

Przepisy UE dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego[1] (rozporządzenie (WE) nr 883/2004) nie pozwalają państwom członkowskim na zmniejszanie świadczeń pieniężnych wypłacanych osobom ubezpieczonym na podstawie ich przepisów krajowych z tego tylko powodu, że członkowie ich rodzin mieszkają w innym państwie członkowskim Przepisy te zakazują również dyskryminacji ze względu na przynależność państwową. Zmniejszenie świadczeń rodzinnych ze względu na to, że dzieci pracownika zamieszkują za granicą, stanowi naruszenie unijnych przepisów o zabezpieczeniu społecznym, jak również zasady równego traktowania pracowników będących obywatelami innego państwa członkowskiego w zakresie przywilejów socjalnych i podatkowych (rozporządzenie (UE) nr 492/2011).

Wysyłając do Austrii wezwanie do usunięcia uchybienia, Komisja Europejska oficjalnie wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Austria ma teraz dwa miesiące na ustosunkowanie się do zarzutów Komisji. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o przesłaniu uzasadnionej opinii.

Kontekst

Zapewnienie sprawiedliwego jednolitego rynku jest priorytetem obecnej Komisji. W grudniu 2016 r. Komisja przedstawiła propozycję zmian w przepisach dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, dążąc do zapewnienia, by stały się one sprawiedliwe, jasne i łatwiejsze do egzekwowania. Wniosek ten gwarantuje swobodny przepływ osób i chroni prawa obywateli, wzmacniając jednocześnie narzędzia do zwalczania ewentualnych nadużyć. Państwa członkowskie UE doszły do porozumienia w sprawie wniosku w czerwcu 2018 r.Parlament Europejski głosował nad wnioskiem w grudniu 2018 r. W Radzie i w Parlamencie zgłoszono sugestie dotyczące dopuszczenia indeksacji świadczeń rodzinnych udzielanych na rzecz dzieci mieszkających za granicą, ale sugestie te zostały zdecydowanie odrzucone. Trwają końcowe negocjacje między wszystkimi trzema instytucjami w celu osiągnięcia kompromisu („rozmowy trójstronne”).

Zasada równego traktowania zakazuje dyskryminacji, bezpośredniej i pośredniej, ze względu na przynależność państwową. Wprowadzony w Austrii mechanizm indeksacji jest środkiem dyskryminującym, gdyż prowadzi do zmniejszenia świadczeń rodzinnych i ulg podatkowych przyznawanych pracownikom w Austrii z tego tylko powodu, że ich dzieci mieszkają w innym państwie członkowskim. Fakt, że koszty życia w innym państwie członkowskim są niższe niż w Austrii, nie ma znaczenia dla wysokości świadczenia ryczałtowego, niemającego związku z rzeczywistymi wydatkami na utrzymanie dziecka.